De geschiedenis van 2018
Boven PicSat – Onder Tyvak 61C
India lanceerde vanaf lanceerbasis Satish Dhawan een PSLV-XL raket op 12 januari met aan boord 32 mini-satellieten waaronder twee die onderzoek doen op het gebied van de astronomie, het zijn de Franse PicSat en de Amerikaanse Tyvak 61C astronomiesatellieten.
De PicSat is ontwikkeld voor het meten van bewegingen van exoplaneten die voor een ster langs gaan. Het hoofddoel van deze missie is het bestuderen van planeet Beta Pictoris b die zijn ster Beta Pictoris passeert, welke was ontdekt door het team van Anne-Marie Lagrange met behulp van ESO’s Very Large Telescope (VLT) in Chili.
De minisatelliet Tyvak 61C heeft een telescoop aan boord van slechts 8,5 centimeter om het optisch telescoopsysteem te testen wat gebruikt kan worden voor aard- en ruimtebewaking en het catalogiseren van variabiliteit van lichtgevende sterren.
Op 21 januari werd de eerste Electron/Curie om 01:30 UTC vanaf Rocket Lab Launch Complex 1 gelanceerd. Deze raket heeft een drietrapsraket en geeft de mogelijkheid om de satellieten in verschillende banen om de aarde te plaatsen in minder tijde en ook nauwkeuriger.
Deze tweede lancering van een Electron raket was ook de eerst geslaagde3 lancering.
Het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf SpaceX van Elon Musk lanceerde op 6 februari 20:45 uur UTC vanaf Kennedy Space Center de nieuwe commerciële draagraket Falcon Heavy welke op dit moment de krachtigste raket is. Deze herbruikbare raket beschikt over twee boosters en een eerste trap die kunnen landen. Tijdens deze testvlucht landen de twee boosters op Landing Zone-1 en Landing Zone-2, helaas mislukte de landing van de eerste trap op het drone-schip.
Tot nu toe werd er veelal gebruikgemaakt van beton als proeflading, maar Elon Musk zou Elon Musk niet zijn om iets anders te lanceren en inderdaad aan boord van de raket was een auto de Tesla Roadster, welke in een baan om de aarde werd gebracht.
Hierna ontbrande de tweede trap nogmaals om in een elliptische baan te komen. In deze baan werd getest of de aanwezige elektronica de straling van de Vanallengordels kon weerstaan. En na twee omloopbanen werd de tweede trap voor een derde keer tot ontbranding gebracht zodoende in de Hohmannbaan langs de planeet Mars en de aarde te brengen. Deze ontbranding was groter dan verwacht waardoor de lading in andere baan om de zon werd gebracht die door de Planetoïdengordel gaat.
De muziek die uit de speakers komt van de Tesla is wel heel toepasselijk, Space Oddity van David Bowie en voor de liefhebbers draait er de sciencefictionfilm aan boord, The Hitchker’s Guide to the galaxy.
Een Soyuz-FG raket werd vanaf Baikonur Cosmodrome op 21 maart om 17:44 UTC met aan boord drie kosmonauten van ISS-Expeditie 55 gelanceerd en op wegging naar het International Space Station.
Vlucht Soyuz-MS 08 koppelde aan de ISS-module Poisk twee dagen later en verliet het ISS weer op 4 oktober waarna deze een geslaagde landing maakt op de Steppe van Kazachstan.
Foto v.l.n.r.: Richard Arnold, Oleg Artemyev en Andrew Feustel.
De NASA ruimtetelescoop TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) is ontwikkeld voor het opsporen van exoplaneten en werd gelanceerd op 18 april vanaf Cape Canaveral.
Het ontdekken van deze exoplaneten gaat via de transitiefotometrie methode, dit houdt in dat de lichtkracht van een ster afneemt zodra een ruimtelichaam die ster passeert. De ruimtetelscoop bestrijkt de gehele sterrenhemel en bereikt daarmee een gebied wat 400 keer zo groot is als die van de Kepler-ruimtetelescoop. Na verwachting worden er ruim 20.000 exoplaneten ontdekt, waaruit een selectie van exoplaneten wordt gemaakt voor nauwkeurige observatie door zowel de toekomstige James Web-ruimtetelescoop als de opvolger van de Hubble-ruimtetelscoop.
NASA lanceerde op 5 mei vanaf Vandenberg Airforce Base twee minisatellieten MarCO-A, MarCO-B en de Marslander InSight naar de planeet Mars welke onderdeel zijn van het Discovery programma.
InSight, wat staat voor Interior Exploratin using Seismic Investigation, Geodesy and Heat Transport, gaat voor het eerst bevingen meten en de temperatuur onder het oppervlak van de rode planeet.
Hoewel er in het verleden seismologisch onderzoek is uitgevoerd, is dit eigenlijk de eerste missie buiten de Aarde dat er echt seismologisch onderzoek wordt verricht op een hemellichaam. Seismische missies op de maan gaven te weinig bruikbare data en twee Marslanders Viking-1 en Viking-2 hadden wel instrumenten aan boord maar dan op de landers en gingen niet de Marsbodem in om seismische gegevens te verzamelen.
Deze Marslander is een gelijkenis van de Phoenix Marslander die in 2008 op Mars onderzoek deed, het grote verschil tussen deze twee Marslanders is dat de InSight een seismometer SEIS (Seismic Experiment for Interior Structure) gebruikt en geen schep zoals de Phoenix. De InSight maakte op 26 november 2018 een geslaagde landing op Mars in Elysium Planitia, een paar honderd kilometer afstand van de rondrijdende rover Curiosity. Na de landing heeft het nog even geduurd voordat alle instrumenten gebruiksklaar waren, op 12 februari was de lander volledig operationeel. Op 2 maart 2019 ging de HP3 (Heat Flow and Physical Properties Package) de grond in en een paar dagen later op 7 maart stopte de probe op ongeveer 30cm, mogelijk is de probe op een steen gestoten. Als de probe zo’n 3 meter de bodem in is gegaan kan het wetenschappelijke metingen gaan uitvoeren.
Een ander instrument RISE (Rotation and Interior Structure Experiment) brengt in kaart hoe snel Mars om zijn as draait, Mars draait namelijk niet stabiel zoals de Aarde om zijn as draait maar wiebelt een beetje.
Verder is er nog een instrument aan boord dat de temperatuur en wind meet en zijn er camera’s die de omgeving in kaart brengen.
De twee minisatellieten MarCO-A en MarCO-B aan boord tijdens de lancering zijn twee identieke satellieten die niet meeliften op Insight maar die zelfstandig naar Mars gingen. De twee vliegen voorbij Mars en verzamelen tijdens deze manoeuvre gegevens van de EDL-fase van de InSight. Dit houdt in dat er telemetrie gegevens van de entree, landing en daling van de Marslander worden verzameld en doorgestuurd naar de NASA.
China lanceerde op 20 mei om 21:28 uur UTC een Long March 4C vanaf Xichang Satellite Launch Center. Deze lancering was de start van de Chang`e-4 missie naar de maan die de donkerekant van de maan heeft verkend. Hiermee zal China het eerste land zijn die de achterkant van de maan onderzocht heeft met een maanlander en maanrover.
Het doel van deze eerste lancering is om een communicatieverbinding tot stand te brengen tussen de aarde en de maan. De communicatiesatelliet Queqiao (Changè-4 Relay) werd in een L2 Halo-baan (Earth-Moon L2 Lagrange Point) gebracht, dit is z’n 445.000 kilometer van de aarde. Deze satelliet heeft naar verwachting een levensduur van vijf jaar en zou daarom van belang kunnen zijn voor eventuele andere Chinese missies naar de maan.
Daarnaast zijn er twee mini maan observatiesatellieten in een baan om de maan gebracht, dit zijn de DSLWP-A1 (Longjiang-1) en DSLWP-A2 (Longjiang-2).
De lancering heeft een Nederlands tintje omdat er aan boord de NCLE laagfrequent radioantenne aanwezig is. NCLE staat voor Netherlans-China Low-frequency Experiment, welke is ontwikkeld door ASTRON en het Delftse bedrijf ISIS.
Later dit jaar heeft er een raket lancering (Change`4) plaatsgevonden met aan boord de maanlander en de maanrover.
De HaloSat is een astronomische NASA missie om de hete galactische halo te bestuderen door middel van röntgendetectoren. De lancering vond plaats vanaf Mid-Atlantic Regional Spaceport op 21 mei om 08:44 UTC. Deze astrofysica-onderzoeksmissie brengt de verdeling van heet gas in de Melkweg in kaart om te bepalen of het een verlengde halo vult of dat de halo compact is zonder bijdrage te leveren aan de totale massa van het sterrenstelsel.
Een galactische halo is de min of meer bolvormige ruimte die een sterrenstelsel omsluit waarbinnen de zwaartekracht van het stelsel nog invloed uitoefent, binnen deze halo bevinden zich bolvormige sterrenhopen.
Een Soyuz-FG raket werd vanaf Baikonur Cosmodrome op 6 juni om 11:12 UTC met aan boord drie kosmonauten van ISS-Expeditie 56 gelanceerd en op wegging naar het International Space Station.
Vlucht Soyuz-MS 09 koppelde aan de ISS-module Rassvet twee dagen later en verliet het ISS weer op 20 december waarna deze een geslaagde landing maakt op de Steppe van Kazachstan..
Foto v.l.n.r.: Serena Auñón-Chancellor, Sergey Prokopyev en Alexander Gerst.
Op 12 augustus werd de Parker Solar Probe (PSP) gelanceerd vanaf Cape Canaveral met een Delta IV Heavy raket. Het is een NASA missie van het LSW programma (Living With a Star) naar de zon waarbij de PSP de corona zal observeren. De probe zal de komende zeven jaar 24 keer langs de zon vliegen en soms dichterbij dan ooit tevoren, daarbij zal de PSP zeven maal voorbij de planeet Venus vliegen.
De PSP is het eerste ruimtevaartuig dat in de lage zonnecorona vliegt. Het onderzoek richt zich op de plasma en het magnetisch veld van de zon en de energiestromen die de corona verwarmen en de zonnewind versnellen. Hiermee wordt geprobeerd een antwoord te krijgen op:
- Waarom is de corona heter dan de diepste laag van de atmosfeer van de zon?
- Hoe wordt de zonnewind versneld?
Een Soyuz-FG raket werd vanaf Baikonur Cosmodrome op 11 oktober om 08:40 UTC met aan boord twee kosmonauten gelanceerd. Door een probleem in de boosters van de raket werd de vlucht Soyuz-MS 10 kort na de lancering afgebroken.
Voordat het ongeluk afgebroken werd verklaard, was het Launch Escape System (LES) al in werking getreden en werd de capsule van de raket gelanceerd met behulp van de back-upmotoren op de capsule. Beide kosmonauten landden veilig in de buurt van Baikonur Cosmodrome.
Foto v.l.n.r.: Aleksey Ovchinin en Nick Hague.
Vanaf Guiana Space Centre is de BepiColombo gelanceerd op 20 oktober door een Ariane 5 ECA raket. Deze ruimtevaartmissie naar de planeet Mercurius wordt uitgevoerd door een samenwerking tussen de ESA en JAXA. Op 10 augustus 2021 voerde het ruimtevaartuig een zwaartekrachtmanoeuvre uit toen deze de Venus passeerde waarbij foto’s werden gemaakt van de planeet. In totaal zal het ruimtevaartuig negen keer een flyby maken, een keer aarde, twee keer Venus en zes keer Mercury.
Na een reis van zeven jaar zal de Mercury Transfer Module (MTM), welke de voortstuwing verzorgd, zich op 5 december 2025 opsplitsen in twee satellieten, Mercury Planetery Orbiter (MPO) en Mercury Magnetospheric Orbiter (MIO).
Elke satelliet heeft zijn eigen missie, de MIO zal onderzoek verrichten naar het magnetische veld van de planeet terwijl de MPO de oppervlakte van de planeet in kaart brengt en zoekt naar waterijs in de poolkraters die permanent in de schaduw van de zonnestralen staan.
China lanceerde op 27 oktober om 08:00 UTC vanaf Jiuquan Satellite Launch Center een nieuw type raket, genaamd Zhuque-1. Deze commerciële drietrapsraket van de Chinese Landspace Technology Corporation, welke een lading van 300 kilogram in een omloopbaan van de aarde kan brengen, mislukte.
De Weila-1 satelliet aan boord van de raket ging met deze mislukte lancering verloren.
De in 1977 gelanceerde Voyager-2 bereikte op 5 november de heliopauze (grens van ons zonnestelsel), deze datum is vastgesteld door gegevens te vergelijken van verschillende instrumenten aan boord.
Voyager-2 heeft in tegenstelling tot Voyager-1 nog wel een werkend Plasma Science Experiment (PLS) instrument en deze registreerde een steile afname van de snelheid van de zonnewinddeeltjes en sinds die datum zijn deze niet meer waargenomen.
Op 3 december werd een Soyuz-FG raket vanaf Baikonure Cosmodrome gelanceerd met aan boord drie kosmonauten van ISS-Expeditie 57 en 58. Vlucht Soyuz-MS 11 koppelde zes uur later aan ISS module Poisk.
De lancering is enkele weken naar voren geschoven in verband met de mislukte lancering in oktober.
Na een verblijf van 204 dagen in de ruimte landden de drie kosmonauten veilig op de Steppe van Kazachstan.
Foto v.l.n.r.: Anne McClain, Oleg Kononenko en David Saint-Jacques.
Op 3 december om 18:34 UTC werd de CSIM-FD gelanceerd vanaf lanceerbasis Vandenberg Air Force Base.
De mini satelliet CSIM-FD (Compact Spectral Irradiance Monitor Flight Demonstration) onderzocht de beïnvloeding van de zonnestraling op het aardse klimaat. De satelliet was een project van de Laboratory for Atmospheric and Space Physics (LASP) en de University of Colorado te Boulder.
De Change`4 werd op 7 december 18:24 UTC met een Long March 3B/G3Z raket vanaf Xichang Satellite Launch Center gelanceerd met aan boord een maanlander en de maanrover.
Deze Change`4 missie was de tweede van de tweede fase van het Chinese maan onderzoek programma (CLEP). Deze tweede fase heeft tot doel om een maanlander en een maanrover op de maan te zetten.
De eerste missie Change`3 was in 2013 een succes en deze Change`4 missie bracht voor het eerst in de geschiedenis een maanlander en maanrover op de donkerezijde van onze maan. Deze landing was op 3 januari 2019 om 02:26 UTC op een nog niet bezochte en onbekende kant van de maan.
Omdat het niet mogelijk is om rechtstreeks te communiceren vanaf de achterkant van de maan wordt er gebruik gemaakt van de Queqiao (Changè-4 Relay) satelliet welke in mei 2018 werd gelanceerd die in een L2 Halo-baan is gebracht.
