De geschiedenis van 1966

Op 31 januari om 11:41 UTC werd de Luna 9 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome gelanceerd.

Na een vlucht van enkele dagen lande de Luna 9 (Ye-6 No. 13) op 3 februari met een zachte landing op de maan ten westen van de Reiner en Marius krater.

Het waren de Sovjets die geschiedenis schreven om als eerste op de maan te landen met een ruimtevaartuig.

Nadat de noodzakelijke handelingen waren verricht en het ruimteschip functioneel was, werden er foto’s gemaakt van het maanoppervlak en naar de aarde verzonden. Op 6 februari werd het contact verbroken met de Luna 9.

Foto v.l.n.r: Veterok en Ugolyok.

Op 22 februari om 08:24 UTC werd de Kosmos 110 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.

Deze derde onbemande testvlucht van de Sovjet Unie van een Voskhod-3KV capsule werd in een lage omloopbaan van de aarde gebracht. Hoewel het een onbemande vlucht was en er dus geen mensen aan boord waren maar wel twee honden, Veterok en Ugolyok. De vlucht stond in het teken van het testen van de capsule in de Van Allengordels ook wel stralingsgordels genoemd rond de aarde.

Na een geslaagde missie landde de capsule op 16 maart op de Steppe van Kazachstan.

Op 1 maart om 11:03 UTC werd de Luna 10A (Kosmos 111)  vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome gelanceerd.

Het doel van de missie was het 6.540 kilogram wegende ruimtevaartuig van het Ye-6S type (No. 204)  in een baan om de maan brengen. Nadat het in een baan om de aarde was gebracht werd de bovenste trap niet ontstoken waardoor er geen koers naar de maan kon worden gezet.

De missie eindigde op 3 maart toen het in de atmosfeer van de aarde verbrandde.

Foto v.l.n.r.: David Scott en Neil Armstrong.

De Verenigde Staten lanceerden op 16 maart om 15:00 UTC de GATV 8 en de Gemini 8 om 16:41 UTC vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Dit onbemande ruimtevaartuig Gemini-Agena Target Vehicle 8 (GATV 8) werd gebruikt tijdens het Gemini project om een ruimtekoppeling te maken.

De Gemini 8 maakte nog dezelfde dag een geslaagde koppeling met de GATV 8 die een lengte had van 7,92 meter, een diameter van 1,52 meter met een gewicht van ongeveer 1.800 kilogram.

Tijdens een stuurmoment bleek dat ze aan het rondtollen waren en pogingen om het geheel te stabiliseren lukte niet waarna ze de missie afbraken en de ontkoppelingsprocedure in gang zetten. De oorzaak bleek een raketmotor te zijn die niet kon worden uitgeschakeld, waardoor ze bleven tollen.

De Gemini 8 landde veilig op 17 maart in de Filipijnse zee.

Op 31 maart om 10:46 UTC werd de Luna 10 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.

Dit ruimtevaartuig van de Sovjet ging in een parkeerbaan om de aarde en vandaaruit werd deze richting maan gelanceerd waarna de Luna 10 van het type Ye-6S (No.206) op 3 april in een baan om de maan werd gebracht. Een rondje maan duurde voor de Luna drie uur en na 460 omlopen ging het contact op 30 mei met robot verloren.

Ook nu hadden de Sovjets de Amerikanen weer het nazien gegeven in de ruimterace die speelde tussen deze twee grootmachten.

Op 8 april om 19:35 UTC werd de OAO 1 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Het Orbiting Astronomical Observatory 1 van de NASA observeerde het heelal in het ultraviolette- en gamma spectrum en had de vier instrumenten aan boord:

• Broadband UV Photometry;
• Gamma-Ray Telescope;
• X-Ray Proportional Counter;
• Gamma-Ray Telescope.

Een stroomstoring deed zich voor voordat de instrumenten werden ingeschakeld zodat de zonnepanelen niet ontvouwd konden worden voor het opladen van de batterijen die nodig waren voor het functioneren van de instrumenten. Dit betekende al snel een einde van de missie.

De Verenigde Staten lanceerden op 17 mei om 15:15 UTC de GATV 9 vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Dit onbemande ruimtevaartuig Gemini-Agena Target Vehicle 9 (GATV 9) werd gebruikt tijdens het Gemini project om een ruimtekoppeling te maken.

De GATV 9 die een lengte had van 7,92 meter, een diameter van 1,52 meter met een gewicht van ongeveer 1.800 kilogram kwam niet los van de derde trap van de raket, waardoor er na enkele minuten een einde kwam aan de missie.

Op 30 mei om 14:41 UTC werd de Surveyor 1 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Vier maanden na de Sovjets als eerste op de maan waren geland, maakte de Surveyor 1 van de Amerikanen op 2 juni een zachte landing op de maan.

In tegenstelling tot de paar foto’s die de Sovjets maakten met de Luna 9, maakte de Surveyor 1 ruim 11.000 foto’s van het maanoppervlak.

Foto v.l.n.r.: Thomas Stafford en Eugene Cernan.

Vanaf lanceerbasis Cape Canaveral werd op 1 juni om 15:00 UTC de ATDA gelanceerd.

De Augmented Target Docking Adapter werd in een omloop baan van de aarde gebracht, maar er bleek een probleem te zijn ontstaan tijdens het verwijderen van de beschermmantel van de koppelingsmodule. Hoewel het was gescheiden was het niet verwijderd van de module.

Nadat de Gemini 9 was gelanceerd op 23 juni om 13:39 UTC vanaf lanceerbasis Cape Canaveral konden de astronauten met eigen ogen constateren dat de mantel nog vast zat aan de koppelingsmodule. Hierdoor was het onmogelijk om een koppeling uit te voeren, wel werd nog overwogen om de bekabeling door te knippen maar werd te gevaarlijk geacht voor de astronauten.

Na een paar maal een rendez-vous manoeuvre te hebben gemaakt keerden de astronauten terug naar aarde waar ze op 6 juni in de Atlantische Oceaan landden.

Op 5 juli om 14:53 UTC werd de AS 203 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Het was een onbemande missie zonder een Command and Service Module aan boord en had tot doel om testen uit te voeren om de rakettrap te starten die de koers moest zetten naar de maan voor de bemande vluchten van het Apollo programma.

Het bereiken van de omloop om de aarde was geen probleem, echter na een paar rondjes testen om de aarde werd de rakettrap verwoest.

Foto v.l.n.r.: John Young en Michael Collins.

De Verenigde Staten lanceerden op 18 juli om 20:39 UTC de GATV 10 en de Gemini 10 om 22:20 UTC vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Dit onbemande ruimtevaartuig Gemini-Agena Target Vehicle 10 (GATV 10) werd gebruikt tijdens het Gemini project om een ruimtekoppeling te maken.

De Gemini 10 maakte de volgende dag een geslaagde koppeling met de GATV 10 die een lengte had van 7,92 meter, een diameter van 1,52 meter met een gewicht van ongeveer 1.800 kilogram.

De koppeling verliep niet zo als de bedoeling maar nadat de koppeling een feit was bleek er bijna twee derde van de brandstof verbruikt te zijn. Om brandstof te besparen werd besloten de GATV 10 te gebruiken voor de koersaanpassingen.

Na een geslaagde missie van de Gemini 10 landde deze veilig op 21 juni in de Atlantische Oceaan.

Op 9 augustus om 20:46 UTC werd de eerste Thorad-SLV2 gelanceerd vanaf lanceerbasis Vandenberg Air Force Base.

Deze tweetrapsraket Thorad-SLV2 type G met een Agena-D als bovenste trap had een hoogte van 32,9 meter een doorsnede van 2,44 en had drie strap-ons.

De raket werd vooral ingezet om spionage satellieten van de Amerikaanse defensie en inlichtingendienst te lanceren. De drieboosters waren van het Castor-2 type.

Op 10 augustus om 19:26 UTC werd de Lunar-Orbiter 1 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Na enkele dagen werd de Lunar-Orbiter 1 in een baan om de maan gebracht waar deze kon beginnen met zijn opdracht het fotograferen van het maanoppervlak ter bevestiging van veilige landingsplaatsen voor de Surveyor- en Apollo-missies. Naast deze opdracht werden er gegevens verzameld over stralingsintensiteit en micro meteoroïde inslagen.

Op 17 augustus om 15:20 werd de Pioneer 7 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Dit zon observatorium van de NASA maakte gedetailleerde en uitgebreide metingen van de zonnewind, het magnetisch veld van de zon en de kosmische straling.

De wetenschappelijke instrumenten om de doelstellingen te behalen waren:

• Electrostatic Analyser
• Soalar Wind Plasma Faraday
• Cosmic-ray Anisotropy
• Celestial Mechanics
• Beacon receivers
• Single-Axix Magnetometer
• Cosmic-ray telescoop
• Super Conjunction Faraday Rotation

Op 24 augustus om 08:20 UTC werd de Luna 11 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome gelanceerd.

Na een vlucht van enkele dagen kwam de Luna 11 (Ye-6LF No. 101) op 27 augustus in een baan om de maan. De doelstellingen van de missie omvatten de studie van:

• gamma- en röntgenemissies van de maan om de chemische samenstelling van de maan te bepalen;
• afwijkende zwaartekracht op de maan;
• de concentratie van meteorietstromen nabij de maan;
• de intensiteit van harde ioniserende straling nabij de maan.

Na 277 keer om de maan te gecirkeld stopte de missie op 1 oktober omdat de batterijen het hadden begeven.

Foto v.l.n.r.: Richard Gordon en Charles Conrad.

De Verenigde Staten lanceerden op 12 september om 13:05 UTC de GATV 11 en de Gemini 11 om 14:42 UTC vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Dit onbemande ruimtevaartuig Gemini-Agena Target Vehicle 11 (GATV 11) werd gebruikt tijdens het Gemini project om een ruimtekoppeling te maken.

De Gemini 11 maakte dezelfde dag een geslaagde koppeling met de GATV 11 die een lengte had van 7,92 meter, een diameter van 1,52 meter met een gewicht van ongeveer 1.800 kilogram.

Na een geslaagde missie van de Gemini 11 landde deze veilig op 15 september in de Atlantische Oceaan.

Op 16 september om 04:36 UTC werd de eerste Thor-LV2F raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Vandenberg Air Force Base.

Deze tweetrapsraket met een Burner-2 als bovenste trap heeft een hoogte van 23 meter met een doorsnede van 2,44 meter en veelal ingezet voor het lanceren van weersatellieten van de Amerikaanse defensie.

Op 17 september om 22:35 UTC lanceerde de Sovjet Unie de eerste R-36-O raket vanaf lanceerbasis Baikonur.

Deze tweetrapsraket is van origine een Oekraïense raket, is gebaseerd op de intercontinentale ballistische raket R-36 en komt overeen met de Tsyklon-2 en Tsyklon-2A raket. De raket heeft een hoogte van 32,6 meter met een doorsnede van 3 meter kon een lading van 2.820 kilogram in een lage omloopbaan brengen.

Op 20 september om 12:32 UTC werd de Surveyor 2 gelanceerd vanaf lanceer basis Cape Canaveral.

Deze NASA maanlander stortte neer op de maan nadat het contact ermee was verloren op 23 september in de omgeving van de Copernicus krater, de doelstellingen waren:

• Het maken van een zachte landing;
• Het fotograferen van de maan;
• Het verkrijgen van chemische elementen;
• Het onderzoeken van maan materiaal.

Japan lanceerde op 26 september om 02:58 UTC de eerste L-4S raket vanaf lanceerbasis Kagoshima Space Center.

Deze viertrapsraket met twee strap-ons had een hoogte van 16,5 meter met een doorsnede van 0,74 meter en kon een lading van 26 kilogram in een  lage omloopbaan brengen. De raket is ook bekend onder de naam Lambda 4S en werden gelanceerd vanaf lanceerbasis Kagoshima Space Center. Van de vijf lanceringen zijn er vier mislukt.

Op 22 oktober om 08:42 UTC werd de Luna 12 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome gelanceerd.

Na een vlucht van enkele dagen kwam de Luna 12 (Ye-6LF No. 102) op 25 oktober in een baan om de maan. De doelstellingen van de missie omvatten de studie van:

• fotograferen van de maan;
• gamma- en röntgenemissies van de maan om de chemische samenstelling van de maan te bepalen;
• het meten van de oppervlaktehelderheid;
• het meten van radiostraling van lange golven.

Na de missie is de Luna 12 op 18 januari 1967 neergestort op de maan.

Op 6 november om 23:21 UTC werd de Lunar-Orbiter 2 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Na enkele dagen werd de Lunar-Orbiter 2 in een baan om de maan gebracht waar deze kon beginnen met zijn opdracht het fotograferen van het maanoppervlak ter bevestiging van veilige landingsplaatsen voor de Surveyor- en Apollo-missies.

Naast deze opdracht werden er gegevens verzameld over stralingsintensiteit en micro meteoroïde inslagen.

Foto v.l.n.r.: Edwin Aldrin en James Lovell.

De Verenigde Staten lanceerden op 11 november om 19:07 UTC de GATV 12 en de Gemini 12 om 20:46 UTC vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.

Dit onbemande ruimtevaartuig Gemini-Agena Target Vehicle 12 (GATV 12) werd gebruikt tijdens het Gemini project om een ruimtekoppeling te maken.

De Gemini 12 maakte de volgende dag een geslaagde koppeling met de GATV 12 die een lengte had van 7,92 meter, een diameter van 1,52 meter met een gewicht van ongeveer 1.800 kilogram.

Na een geslaagde missie van de Gemini 12 landde deze veilig op 15 november in de Atlantische Oceaan.

Op 16 november om 13:00 UTC werd de eerste Kosmos-3 raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.

Deze tweetrapsraket van de Sovjet Unie was 26,3 meter hoog met een diameter van 2,4 meter en kon 1.400 kilogram aan lading in een lage omloopbaan van de aarde brengen.

De raket is een afgeleide van de midden-lange ballistische afstandsraket R-14.

Op 28 november om 11:00 UTC werd de Kosmos 133 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.

Deze onbemande vlucht van het Soyuz 7K-OK type (No.2) ook wel Soyuz T1 genoemd was de eerste testvlucht van dit type ruimtevaartuig.

Het ruimtevaartuig werd in een baan om de aarde gebracht en er volgde een testcyclus en het was de bedoeling om een koppeling te maken met de Kosmos 136 die later dit jaar gelanceerd werd, maar die explodeerde.

Tijdens het testen waren er problemen met het hoogtesysteem waardoor de capsule begon te tollen. Na ingrijpen van de controleleiding kwam het ruimtevaartuig terug voor de landing, maar die bleek waarschijnlijk in China te zijn en werd de capsule opgeblazen door het aanwezige zelfvernietigingssysteem op 30 november.

Op 28 november om 11:00 UTC werd de eerste Soyuz raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.

Deze tweetrapsraket van de Sovjet Unie was 45,6 meter hoog en had een diameter van 10,3 meter. De raket kon een lading van 6.450 kilogram in een lage omloopbaan om de aarde brengen en was ontwikkeld om kosmonauten de ruimte in te lanceren.

Dit type Soyuz 11A511 was gebaseerd op de intercontinentale ballistische raket R-7 en had vier strap-on boosters.

Op 12 december om 20:38 UTC werd de Kosmos 135 gelanceerd vanaf lanceerbasis Kapustin Yar Cosmodrome. 

Deze eerste Sovjet astronomie satelliet van het DS-U2-MP type woog 355 kilogram en werd gebruikt voor het onderzoeken van micro meteoroïden en ruimtestof in de buurt van de aarde. Een van de gebruikte instrumenten was een gammastrallingsspectrometer.

Aan de geslaagde missie kwam een einde op 12 april 1967 toen de satelliet in de atmosfeer van de aarde verbrandde.

Op 14 december om 11:00 UTC zou de Kosmos 136 gelanceerd worden vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.

Deze onbemande vlucht van het Soyuz 7K-OK type (No.1) ook wel Soyuz T2 genoemd zou de tweede testvlucht van dit type ruimtevaartuig worden en een koppeling in de ruimte maken met de Kosmos 133, echter explodeerde de raket op de lanceerbasis.

Op 21 december om 10:17 UTC werd de Luna 13 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome gelanceerd.

Na een vlucht van enkele dagen maakte de Luna 12 (Ye-6M No. 205) op 24 december een zachte landing op de maan in de regio Oceanus Procellarum.

De doelstellingen van de missie omvatten de studie van:

• fotograferen van de maan;
• het meten van de fysische eigenschappen met een stralingsmeter;
• bepalen van de kosmische straling.

De missie duurde tot 28 december.