De geschiedenis van 1965
Op 19 januari om 14:04 UTC werd de eerste Thor-LV2D raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Vandenberg Air Force Base.
Deze tweetrapsraket van het Thor-LV2D met een Burner-1 als bovenste trap heeft een hoogte van 23 meter met een doorsnede van 2,44 meter en veelal ingezet voor het lanceren van weersatellieten van de Amerikaanse defensie.
Tijdens deze lancering waren er technische problemen met de temperatuur regeling, waardoor de lading niet gescheiden werd van de bovenste trap.
De NASA lanceerde op 3 februari om 16:36 UTC het zonobservatorium OSO 2 vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
De Orbiting Solar Observatory 2 (OSO 2) was bedoeld voor het bestuderen van de zon en dan met name de zonnevlekcylus van elf jaar in het UV- en röntgenspectrum.
De experimenten waarmee de zon werd bestudeerd zijn, waren:
- Cosmic Gamma Detector;
- Gamma-ray Detector;
- Corona White Light;
- Solar UV-spectrometer;
- Solar X-ray Bursts;
- Thermal Radiation Emissivity;
- Zodiacal Light Monitor.
De OSO 2 heeft zijn werk gedaan tot 1 juni 1966 en kwam op 8 augustus 1989 in de atmosfeer en verbrandde.
Op 16 februari om 14:37 UTC werd de Apollo BP-16 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
De Apollo Boilerplate 16 ook wel SA 9 of AS 103 genoemd is een mock-up van de Apollo Command module dat tijdens de missie getest werd.
Het doel van de testvlucht was of het scheiden van Apollo BP-16 van de bovenste trap van de raket functioneert. De scheiding op ongeveer veertienminuten na de lancering verliep zonder problemen en was hiermee de missie geslaagd.
De Apollo BP-16 kwam op 10 juli 1985 terug in de atmosfeer en is in de Stille Oceaan neergestort en niet geborgen.
Op 16 februari om 14:37 UTC werd de Pegasus 1 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral, en was hiermee de tweede lading aan boord van de Saturn 1 raket.
De Pegasus 1 was gemonteerd op de bovenste trap van de raket waar normaal een Apollo Command and Service Module zit. Nadat de 1.451 kilogram wegende satelliet in een baan om de aarde was gebracht werden de twee micrometeoriet detectiepanelen uitgevouwen. Het doel van de Pegasus 1 was het detecteren van inslagen van micrometeorieten en de gevolgen hiervan op ruimtevaartuigen dit ten behoeve van het Apollo programma.
De testen verliepen tot 29 augustus 1968 waarna het op 17 september 1978 de aardse atmosfeer inging en verbrandde.
De NASA lanceerde op 17 februari om 17:05 UTC de Ranger 8 vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
Deze impact maanlander werd in een omloopbaan van de maan gebracht voor het fotograferen van het maanoppervlak om zo een toekomstige maanlandingsplaats te selecteren en werd ook gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden.
Na het maken van ruim zeventienhonderd foto’s is de Ranger 8 gecontroleerd neergestort op de maan in Mare Tranquillitatis.
Op 22 februari om 07:30 UTC werd de Kosmos 57 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
Deze onbemande testvlucht van de Sovjet Unie is van het type Voskhod-3KD (No.1) en had als missie het testen van de Volga luchtsluis.
Na de succesvolle test van de luchtsluis ging het mis, twee grondstations stuurden gelijk opdrachten naar de onbemande Kosmos 57 in plaats van achter elkaar. Dit werd verkeerd geïnterpreteerd door het systeem en begon aan de zelfvernietigingsprocedure. De Kosmos 57 werd volledig vernietigd, omdat de Sovjets bang waren dat er informatie in verkeerde handen zou vallen. Brokstukken vielen in de oceaan en andere verbrandde in de atmosfeer tussen 31 maart en 8 april.
De Sovjet Unie lanceerde op 12 maart om 09:25 UTC de Kosmos 60 vanaf lanceerbasis Cosmodrome.
De Kosmos 60 ook wel Luna 5C genoemd van het type Ye-6 (No. 9) werd met succes in een baan om de aarde gebracht. Door een mogelijke kortsluiting in de bovenste trap van de raket werd deze niet ontstoken om uit deze baan te komen en koers te zetten naar de maan.
Deze 1.470 kilogram wegend ruimtevaartuig kwam op 17 maart weer in de atmosfeer van de aarde en verbrandde.
Foto v.l.n.r.: Alexei Leonov en Pavel Belyayev.
Op 18 maart om 07:00 UTC werd de Voskhod 2 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cosmodrome Baikonur.
De bemande capsule met aan boord twee kosmonauten werd in een omloopbaan van de aarde gebracht met als doel het maken van een ruimtewandeling.
De opblaasbare luchtsluis werd geactiveerd en kosmonaut Leonov was uitverkoren om als eerste mens een ruimtewandeling te maken in een speciaal hiervoor gemaakt ruimtepak. Leonov werd tijdens de ruimtewandeling voorzien van zuurstof via een vijf meter lange slang die slechts 12 minuten duurde.
Na een geslaagde missie landden de kosmonauten veilig de volgende dag in Siberië.
De NASA lanceerde op 21 maart om 21:37 UTC de Ranger 9 vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
Deze impact maanlander werd in een omloopbaan van de maan gebracht voor het fotograferen en filmen van het maanoppervlak om zo een toekomstige maanlandingsplaats te selecteren en werd ook gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden. De filmbeelden werden live uitgezonden op de televisie in de USA.
Na het maken van ruim zeventienhonderd foto’s is de Ranger 9 gecontroleerd neergestort op de maan in Alphonsus krater.
Op 23 maart om 14:24 UTC werd de Gemini 3 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
Het Gemini project was de proeftuin van het Apollo project en bestond uit twaalf lanceringen van 1964 tot en met 1966 waarvan dit de derde lancering was en de eerste bemande. De missie had tot doel het testen van het ruimtevaartuig, tijdens de testen verliepen er twee niet zo als de bedoeling was maar konden niet verstoren dat de missie een succes was.
De astronauten landden veilig in de Atlantische Oceaan op 23 maart, bijna vijf uur later dan ze werden gelanceerd.
Foto v.l.n.r.: John Young en Virgill Grissom.
De Sovjet Unie lanceerde op 10 april om 08:39 UTC de Luna 5D vanaf lanceerbasis Cosmodrome.
De Luna 5D van het type Ye-6 (No. 8) met een gewicht van 1.422 kilogram zou het eerste ruimtevaartuig zijn wat een zacht landing op de maan zou maken, maar zover kwam het niet. Tijdens de lancering werd een pijpleiding drukloos waardoor de raketmotor afsloeg en niet in een baan om de aarde kon komen.
Het ruimtevaartuig verloor hoogte en verbrandde in de atmosfeer.
De Sovjet Unie lanceerde op 9 mei om 07:49 UTC de Luna 5 vanaf lanceerbasis Cosmodrome.
De Luna 5 van het type Ye-6 (No. 10) met een gewicht van 1.474 kilogram zou na de vorige mislukte poging het eerste ruimtevaartuig zijn wat een zacht landing op de maan zou maken, maar ook nu kwam het niet zover. Het ruimtevaartuig werd met succes in een baan om de aarde gebracht en zette vandaaruit koers naar de maan. Tijdens de vlucht was er een technisch probleem waardoor deze begon te tollen om zijn as en een fout van de grondleiding deed de raketten, die nodig zijn voor het afremmen, niet ontsteken.
Als gevolg van de problemen landde het ruimtevaartuig niet, maar stortte neer op het maanoppervlak bij de Copernicus krater op 12 mei.
Op 25 mei om 07:35 UTC werd de Apollo BP-26 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral, en was hiermee de eerste lading aan boord van de Saturn 1 raket.
De Apollo Boilerplate 26 ook wel SA 8 of AS 104 genoemd is een mock-up van de Apollo Command module dat tijdens de missie getest werd.
Het doel van de testvlucht was het testen van het begeleidingssysteem van het ruimtevaartuig en het meten van de omgevingstemperaturen tijdens de lancering.
De Apollo BP-26 kwam op 8 juli 1989 terug in de atmosfeer en is in de Stille Oceaan neergestort en niet geborgen.
Op 25 mei om 07:35 UTC werd de Pegasus 2 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral, en was hiermee de tweede lading aan boord van de Saturn 1 raket.
De Pegasus 2 was gemonteerd op de bovenste trap van de raket waar normaal een Apollo Command and Service Module zit. Nadat de 1.450 kilogram wegende satelliet in een baan om de aarde was gebracht werden de twee micrometeoriet detectiepanelen uitgevouwen. Het doel van de Pegasus 2 was het detecteren van inslagen van micrometeorieten en de gevolgen hiervan op ruimtevaartuigen dit ten behoeve van het Apollo programma.
De testen verliepen tot 29 augustus 1968 waarna het op 3 november 1979 de aardse atmosfeer inging en verbrandde.
Op 3 juni om 15:16 UTC werd de Gemini 4 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
De missie had tot doel het testen van het ruimtevaartuig met als hoogtepunt de eerste Amerikaanse ruimtewandeling. Deze zogenaamde EVA werd uitgevoerd door astronaut White en duurde twintig minuten.
De astronauten landden veilig in de Atlantische Oceaan op 7 juni.
Foto v.l.n.r.: Edward White en James McDivitt.
De Sovjet Unie lanceerde op 8 juni om 07:40 UTC de Luna 6 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
De Luna 6 van het type Ye-6 (No. 7) met een gewicht van 1.440 kilogram zou een zacht landing op de maan zou maken, maar vloog er voorbij. Het ruimtevaartuig werd met succes in een baan om de aarde gebracht en zette vandaaruit koers naar de maan. Tijdens de vlucht werd er een koerscorrectie uitgevoerd door middel van hat aanzetten van de raketmotoren, echter gingen deze motoren pas uit toen de brandstof op was.
Hierdoor kwam de Luna 6 niet op de maan maar voorbij de maan op een afstand van 160.000 kilometer.
Op 16 juli om 11:16 UTC werd de eerste Proton raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
De tweetrapsraket van de Sovjet Unie had een hoogte van ongeveer 41 meter met een doorsnede van 7,4 meter en kon een lading van 8.400 kilogram in een lage omloopbaan van de aarde brengen.
De eerste trap van de raket bestond uit zes RD-253 raketmotoren die speciaal voor deze raket was ontworpen. De tweed trap van de raket kwam van de UR-200 raket.
Op 18 juli om 11:16 UTC werd de Zond 3 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
Het ruimtevaartuig was van het 3MV-4 type (No.2) en had als missie het fotograferen van de achterkant van de maan. Naast de missie werden er diverse gegevens van de maan verzameld en had het ruimtevaartuig een experimentele ionenmotor.
De instrumenten aan boord van de Zond 3 waren:
- Camera voor zichtbaar en ultraviolet licht;
- Infrarood spectrometers;
- Stralingssensoren;
- Geladen deeltjes detector;
- Magnetometer;
- Micrometeoriet detector.
Op 30 juli om 13:00 UTC werd de Apollo BP-9A gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral, en was hiermee de eerste lading aan boord van de Saturn 1 raket.
De Apollo Boilerplate 9A ook wel SA 10 of AS 105 genoemd is een mock-up van de Apollo Command module dat tijdens de missie getest werd.
Het doel van de testvlucht was het testen van het begeleidingssysteem van het ruimtevaartuig en het meten van de omgevingstemperaturen tijdens de lancering.
De Apollo BP-9A kwam op 22 november 1975 terug in de atmosfeer en is in de Stille Oceaan neergestort en niet geborgen.
Op 30 juli om 13:00 UTC werd de Pegasus 3 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral, en was hiermee de tweede lading aan boord van de Saturn 1 raket.
De Pegasus 3 was gemonteerd op de bovenste trap van de raket waar normaal een Apollo Command and Service Module zit. Nadat de 1.450 kilogram wegende satelliet in een baan om de aarde was gebracht werden de twee micrometeoriet detectiepanelen uitgevouwen. Het doel van de Pegasus 4 was het detecteren van inslagen van micrometeorieten en de gevolgen hiervan op ruimtevaartuigen dit ten behoeve van het Apollo programma.
De testen verliepen tot 29 augustus 1968 waarna het op 4 augustus 1969 de aardse atmosfeer inging en verbrandde.
Op 10 augustus om 17:54 UTC werd de eerste Scout-B raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Wallops Flight Facility.
De Amerikaanse Scout-B was viertrapsraket met vaste brandstof en kon een lading van 140 kilogram in een lage omloopbaan brengen. Deze raket was 25 meter hoog en had een diameter van 1,01 meter.
Op 21 augustus om 14:00 UTC werd de Gemini 5 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
De missie had tot doel het testen van het ruimtevaartuig dat was voorzien van een nieuw soort brandstofcellen. In de ruimterace die er gaande tussen de Verenigde Staten en de Sovjet Unie konden de Amerikanen eindelijk het stokje overnemen van de langst durende bemande ruimtevlucht, het record staat nu op 7 dagen en 22 uur.
De astronauten landden veilig in de Atlantische Oceaan op 29 augustus.
Foto v.l.n.r.: Charles Conrad en Gordon Cooper.
Op 25 augustus om 15:17 UTC werd de OSO C gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
Tijdens de lancering ging het fout, de derde trap van de raket ontstak vroegtijdig waardoor er een hoogtedaling werd geconstateerd op de grond. De derde trap kwam nog wel los, maar verloor aan stuwkracht waardoor deze niet in een baan om de aarde kon worden gebracht en de satelliet terugkeerde naar aarde waar deze verbrandde in de atmosfeer.
Op 4 oktober om 07:36 UTC werd de eerste Molniya-M met blok L (Molniya-M/L) raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
Deze drietrapsraket met 4 strap-ons werd ontwikkeld om de Venera ruimtevaartuigen te lanceren en naar de maan te brengen en was gebaseerd op de intercontinentale raket R-7 Semyorka.
De raket had een hoogte van 43,4 meter en een doorsnede van10,3 meter.
De Sovjet Unie lanceerde op 4 oktober om 07:36 UTC de Luna 6 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
De Luna 6 van het type Ye-6 (No. 11) met een gewicht van 1.440 kilogram zou een zacht landing op de maan zou maken. Het ruimtevaartuig werd met succes in een baan om de aarde gebracht en zette vandaaruit koers naar de maan. Door het vroegtijdig ontsteken en te vroeg stoppen van de raketmotoren die voor een zachte landing zouden moeten zorgen stortte de maanlander neer in Oceanus Procellarum.
Op 19 oktober om 05:44 UTC lanceerde de Sovjet Unie de eerste Kosmos-2 raket vanaf lanceerbasis Kapustin Yar Cosmodrome.
Deze tweetrapsraket gebaseerd op de R-12 ballistische raket met een hoogte van 30 meter en een diameter van 1,65 meter kon een lading van 450 kilogram in een lage omloopbaan brengen .
De Verenigde Staten lanceerden op 25 oktober om 15:00 UTC de GATV 6 vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
Dit onbemande ruimtevaartuig Gemini-Agena Target Vehicle 6 (GATV 9) zou worden gebruikt tijdens het Gemini project om een ruimtekoppeling te maken maar de raket explodeerde ruim zes minuten na de lancering.
De GATV 6 die een lengte had van 7,92 meter, een diameter van 1,52 meter met een gewicht van ongeveer 1.800 kilogram.
Op 16 november om 04:46 UTC werd de Venera 2 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
Het ruimtevaartuig was van het 3MV-4 type (No.3) en het had de missie gegevens te verzamelen van de planeet Venus tijdens de zogenaamde flyby. Tijdens de vlucht langs Venus moest het radiocontact onderbroken worden zodat de aanwezig instrumenten de verzamelde gegevens konden registreren op de ingebouwde recorders. Echter kon het radiocontact niet hersteld worden en konden ook de verzamelde gegevens niet naar aarde worden verzonden, waarna de missie op 4 maart 1966 als verloren werd beschouwd.
Op 16 november om 04:13 UTC werd de Venera 3 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
Het ruimtevaartuig was van het 3MV-3 type (No.1) en het had de missie om op de planeet Venus te landden en gegevens te verzamelen. Tijdens de ingezette koers werd gecorrigeerd eind december zodat de sonde op ramkoers met Venus kwam. De communicatie met de planeet ging verloren op 15 februari 1966 waardoor er geen gegevens verzameld konden worden. De afgeworpen sonde is uiteindelijk op 1 maart 1966 op de planeet neergestort volgens de Sovjets. Andere bronnen geven aan dat de communicatie eerder verloren was gegaan en de sonde niet op Venus is neergestort.
Op 26 november om 14:47 UTC lanceerde Frankrijk de eerste Diamant A raket vanaf lanceerbasis Hammaguir Launch Site in Algerije.
Deze drietrapsraket kon ongeveer 85 kilogram aan lading in een lage omloopbaan brengen en was 18,95 meter hoog met een doorsnede van 1,34 meter.
Op 23 november om 03:14 UTC werd de Kosmos 96 gelanceerd vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
Het ruimtevaartuig was van het 3MV-4 type (No.4) en het had de missie gegevens te verzamelen van de planeet Venus tijdens de zogenaamde flyby.
Tijdens de lancering brak er een brandstofleiding in de derde trap van de raket met als gevolg een explosie in de motor. De raket kon niet meer in een baan om de aarde komen en viel terug in de atmosfeer om te verbrandde.
De Sovjet Unie lanceerde op 3 december om 10:46 UTC de Luna 7 vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome.
De Luna 8 van het type Ye-6 (No. 12) met een gewicht van 1.440 kilogram zou een zacht landing op de maan zou maken. Het ruimtevaartuig werd met succes in een baan om de aarde gebracht en zette vandaaruit koers naar de maan. Door het te laat ontsteken van de raketmotoren die voor een zachte landing zouden moeten zorgen landde de maanlander hard op 6 december op de maan in Oceanus Procellarum. Ondanks de harde landing konden de experimenten uitgevoerd worden.
Op 4 december om 19:30 UTC werd de Gemini 7 gelanceerd en elf dagen later werd de Gemini 6A op 15 december om 13:27 UTC ook gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
De missie van Gemini 7 had tot doel het onderzoeken van de effecten op het menselijk lichaam bij een lange tijd in de ruimte en een rendez-vous met de Gemini 6A. Nadat de Gemini 6A was gelanceerd en meerdere malen een koerswijziging te hebben uitgevoerd naderden de twee capsules elkaar binnen enkele uren op een afstand 40 meter. Na zorgvuldig manoeuvreren naderden ze elkaar op een afstand van 30 centimeter.
De Gemini 6A nam afscheid en keerde terug naar aarde waar het op 16 december landde in de Atlantische Oceaan. Gemini 7 landde enkele dagen later op 18 december in de Atlantische Oceaan.
Foto boven v.l.n.r.: James Lovell en Frank Borman. (Gemini 7)
Foto onder v.l.n.r.: Thomas Stafford en Walter Schirra. (Gemini 6A)
Op 16 december om 07:31 UTC werd de Pioneer 6 gelanceerd vanaf lanceerbasis Cape Canaveral.
Dit zon observatorium van de NASA maakte gedetailleerde en uitgebreide metingen van de zonnewind, het magnetisch veld van de zon en de kosmische straling.
De wetenschappelijke instrumenten om de doelstellingen te behalen waren:
- Electrostatic Analyser
- Soalar Wind Plasma Faraday
- Cosmic-ray Anisotropy
- Celestial Mechanics
- Beacon receivers
- Cosmic-ray telescoop
- Super Conjunction Faraday Rotation
- Spectral Broadening
- Relativity Investigation
- Uniaxal Fluxgat Magnetometer
Op 22 december om 04:33 UTC werd de eerste Scout-A raket gelanceerd vanaf lanceerbasis Wallops Flight Facility.
De Amerikaanse Scout-A was viertrapsraket met vaste brandstof en kon een lading van 140 kilogram in een lage omloopbaan brengen. Deze raket was 25 meter hoog en had een diameter van 1,01 meter.
Deze raket is zo goed als hetzelfde als de Scout-A met dat verschil dat de vierde trap een andere configuratie heeft.
De Sovjet Unie lanceerde op 27 december om 22:24 UTC vanaf lanceerbasis Baikonur Cosmodrome de eerste Soyuz 11A510 raket.
Dit is een aangepaste R-7 intercontinentale ballistische raket met een geïntegreerde bovenste trap. Deze tweetrapsraket met vier boosters en een aangepast bovenste trap kon een lading van 4.500 kilogram in een lage baan om de aarde brengen.